تعهد زناشویی
تعهد در روابط روابط زناشویی مفهوم ویژهای دارد و تاکنون تعاریف زیادی برای آن ارائه شده است. قدیمیترین آنها مربوط به دین و اسپانیر[۱] (۱۹۷۴) است که تعهد زناشویی را تمایل پایدار زوجین برای حفظ و تداوم ازدواج تعریف کردهاند.
تعهد عامل اساسی برای رسیدن به ثبات و موفقیت در زندگی است. مشاهدات بالینی و مطالعه تجارب صدها زوج، اهمیت تعهد را در تشکیل، تحکیم و رضایتزناشوییِ واقعی، نشان میدهند (نیکولز[۲]۱۹۸۸؛ نیکولز و اورت[۳]، ۱۹۸۶) و عدم تعهد به رابطه میتواند منجر به نارضایتی همسر و طلاق گردد(کاوه، ۲۰۰۸) . طبق پژوهشها، عدم تعهد به رابطه معمولا از طرف مردان صورت میگیرد یا آغاز میشود(لواندسکی و آکرمن[۴]، ۲۰۰۶؛ اشنایدر، باکوم و گاردن[۵]، ۲۰۰۷؛ پلات و همکاران[۶]، ۲۰۰۸).
محققان معتقدند که تعهد زناشویی به این معناست که زوجین تا چه حد برای رابطه زناشویی خود ارزش قایلند و چقدر برای حفظ و تداوم ازدواجشان انگیزه دارند (آماتو ، ۲۰۰۴).
آریاگا و آگنو[۷](۲۰۰۱) تعهد را عامل اصلی در حفظ رابطه زناشویی میدانند. همبستگی بین تعهد با سازگاری و رضایت زناشویی بسیار بالاست و این همبستگی در مردان بالاتر است. مسترز[۸](۲۰۰۸) معتقد است که تعهد، ثبات زندگی زناشویی را افزایش میدهد. به اعتقاد وی رابطههای با تعهد بالاتر، انعطافپذیرترند و زوجین آرامش و امنیت روانی بیشتری را تجربه میکنند.
خیانت زناشویی
خیانت مجموعهای از رفتارهایی در نظر گرفته میشود که به وسیلهی آن، یک همسر از ارتباط معمول با همسرش تخطی مینماید و اقدام به تعامل با فرد دیگری غیر از همسر مینماید و در حقیقت این تخطی منجر به حسادت و رقابت می گردد. بنابراین خیانت از رفتاری که صرفا شامل گفتگو با فرد دیگری غیر از همسر میباشد و ظاهرا ناقض ارتباط منحصر به فرد با همسر نمیشود، متمایز میباشد (درایگوت[۱۰]، ۲۰۰۱). این تخطی در روابط ممکن است شامل روابط جنسی با فرد دیگری غیر از همسر و یا تقسیم احساسات و عشق رمانتیک، زمان و توجه به فرد دیگری غیر از همسر باشد.(باس و شاکلفورد[۱۱]، ۱۹۹۷). گیتار و همکاران[۱۲] (۲۰۱۷) دامنۀ رفتار دونفره را از لاس زدن تا رابطه جنسی بلندمدت متغیر میداند که میتواند شدت و حدت متفاوت داشته باشد.
این پدیده در جوامع و فرهنگهای مختلف، به اشکال گوناگون تعریف میشود و هر زوج بنابه تعهدی که در رابطه خویش با یکدیگر بنا نهادهاند، نگرش و تعریف خود را دارند(زولا[۱۳]، ۲۰۰۷). پژوهشگران اسامی و تعاریف مختلفی برای این پدیده در نظر گرفتهاند که جنبه مشترک همه آنها مخفی بودن این روابط است. ویتیپیتمن[۱۴](۱۹۹۰) خیانت را هر نوع رابطه جنسی یا عاطفی مخفیانه و خارج از قواعد زناشویی تعریف کردهاست.
کاپلان و سادوک[۱۵] (۲۰۰۷) آن را ارتباط جنسی با شخص سوم خارج از روابط زناشویی میدانند. نایت[۱۶] (۲۰۱۰) حیطه گستردهتری را قائل میشود و آن را داشتن رابطه جنسی یا عاطفی یا اینترنتی و یا ترکیبی از آنها میداند. اما از نظر وایدرمن و آلگیر(۲۰۱۱)، لازم نیست حتما رابطه جنسی انجام گیرد، بلکه هر ارتباطی با فرد غیر همجنس که بصورت مخفیانه انجام گیرد و از همسر پنهان شود، یک رابطه فرازناشویی محسوب میشود. در انواع خیانت، میتوان به خیانت جنسی، عاطفی و آنلاین اشاره کرد. خیانت جنسی به اعمال جنسی فیزیکی با افراد دیگر جز شریک زندگی اشاره دارد. خیانت عاطفی به منابع عاطفی غیر از شریک اصلی اشاره دارد. خیانت آنلاین متشکل ازعناصری از هر دو صمیمیت عاطفی جنسی میتواند باشد( باس و شالکفورد[۱۷]، 1997).
با توجه به پژوهشهای مختلف، در جوامع امروزی، بیشتر افراد، انتظار تک همسری و پرهیز از روابط نامشروع را از همسران خود دارند؛ بطوری که در پژوهشی ۹۷% از پاسخگویان معتقدند که افراد متاهل مجاز به روابط نامشروع نیستند(جانسون و همکاران، ۲۰۰۱؛ سودانی، ۱۳۹۱) .
زمانی که فرد وارد رابطهای جدید خارج از چارچوب خانواده میشود؛ همه انرژی و فکر و احساس خویش را برایش خرج میکند، رابطه عاطفی با همسر کم میشود و هر روز تمایل بیشتری برای نزدیکی به فرد جدید احساس میشود. فرد از همسر خویش ناامید میشود. بیش از اندازه به فرد جدید فکر میکند و دائماً در حال رویاپردازی است. تمایل عاطفی و رابطه جنسی با همسر کم میشود. میزان رابطه و صمیمیت با همسر کم میشود. اگر دیگران فرد را متهم به خیانت کنند، هرکاری میکند، تا این دوستی را یک رابطه معمولی نشان دهد. تنها بودن و معاشرت با دوست جدید برایش مهمتر از هر چیز است. در واقع همسر و خانواده دیگر در اولویت نیست. احساسات و فکرها و مشکلات، شادیها و رویاها به جای همسر، با دوست جدید مطرح میشود و فرد تصور میکند که فرد جدید بهتر از هرکس دیگری وی را درک میکند. این دوستی یک راز است و فرد سعی میکند آنرا از همه، بویژه از همسر پنهان نگهدارد.
با همه این توضیحها شاید هنوز هم از نظر برخی، رابطه عاطفی به بدی رابطه جنسی نباشد اما معمولا هر کسی که در چنین موقعیتی قرار میگیرد احساسی مثل خیانت، بیاخلاقی، بیتعهدی و دروغ را تجربه میکند. کسی که وارد یک رابطه عاطفی عمیق تازه میشود نه فقط همه احساس و انرژیاش را صرف این رابطه میکند بلکه حمایتهای عاطفی و همدلیها را نیز از این ارتباط دریافت میکند.
پژوهشها نشان میدهد که راهبرد
اصلی مردان در مقابل خیانت همسر، خشونت و تصمیم به جدایی است، در حالی که زنان با
تکرار خیانت جنسی همسر، بعد از گذشت حداقل شش ماه تصمیم به جدایی میگرفتند(حبیبی
عسگرآباد، حاجی حیدری، ۱۳۹۴).
[۱]Dean, M & Spanier
[۲] Nichols, W. C
[۳] Nichols, W. C., & Everett, C. A
[۴] Lewandowski, G. W., & Ackerman, R. A
[۵] Snyder, D. K., Baucom, D.H., & Gordon, K. C
[۶] Plaat. R. L., nalbone. D. P., Casanova. G,. & Wetchler, J. L
[۷] Arriaga, X. B., & Agnew, C. R
[۸] Masters, A
[۹]Barker, P., & Chang, J
[۱۰] Drigotas, S. M., & Barta, W
[۱۱]Buss, D. M., & Shackelford, T. K
[۱۲] Guitar, A. E., Geher, G., Kruger, D. J., Garcia, J. R., Fisher, M. L., & Fitzgerald, C. J
[۱۳] Zola, M. F
[۱۴] Pittman, F. S
[۱۵] Kaplan & Benjamin James Sadock, Virginia Alcott Sadock
[۱۶] Knight, B. G
[۱۷] Buss, D. M., & Shackelford